Nói ngay em không phải chuyên gia BIM và cũng hiểu biết khá sơ bộ về BIM nhưng cái cốt lõi, tinh thần của BIM trong thiết kế xây dựng thì em hiểu và hoàn toàn ủng hộ nó như một xu hướng tất yếu trong thiết kế, xây dựng, vận hành và cả lúc thanh lý.
Trên thế giới chỉ có Anh quốc là ứng dụng BIM đến level 3, còn lại các quốc gia khác vẫn đang mày mò từng bước, chưa ứng dụng được do nhiều lý do, rào cản khó vượt qua trong ngày một ngày hai.
Với cái xu hướng khí thế đó, cộng với công nghệ, phần mềm 3D ngày càng phổ biến, dễ học, dể dùng, người nào cũng có thể dùng ở trình độ cơ bản phổ thông, việc thiết kế và xây dựng nhà nếu “khéo léo” có thể ứng dụng và tậm dụng để giải quyết một vài vấn đề thường gặp thời trước. Cụ thể là với phần mềm Sketchup mô tả 3D cực kỳ dễ học và dễ dùng ít nhất là zoom tới, zoom lui, quay góc nhìn qua lại, chi phí không quá mắc, có thể dùng bản free, thì Quy trình thiết kế nhà được phân ra làm 3 giai đoạn sau:
GIAI ĐOẠN THIẾT KẾ SƠ BỘ
Giai đoạn này bàn bạc, hình thành ý tưởng, cụ thể phòng ốc, dây chuyền công năng, kiểm tra, phối hợp chéo tổng quan với các bộ môn từ kết cấu, điện nước cho đến hướng nắng, hướng gió, hướng mưa tạt, phong thủy. Đây là giai đoạn quan trọng nhất thể hiện giá trị, vốn sống, nội lực của kiến trúc sư. Thường cụ thể bằng các bản vẽ nháp tay, sơ đồ biễu diễn…nhìn tuy nhìn có vẽ sơ sài nhưng ẩn chứa nhiều vấn đề thâm sâu bên trong. Khá nhiều người sai lầm khi xem nhẹ bước này, bỏ qua hoặc tự mình xử lý, cho rằng nhà mình, mình biết rõ nhất mình cần gì.
GIAI ĐOẠN PHỐI CẢNH NGHIÊN CỨU KHÔNG GIAN SỐNG
Với sự phổ biến của phần mềm 3D, cụ thể là Sketchup (còn vài phần mềm khác nhưng độ phổ biến kém hơn và hoặc quá chuyên nghiệp khó xài, khó tương tác hoặc quá ngô nghê, không đủ chi tiết) thì việc dựng lên không gian từ bên ngoài cho đến phòng ốc bên trong là không quá tốn kém và nặng nề. Nêu trước đây, chủ nhà chỉ được xem vài góc nhìn cố định lộng lẫy của mặt tiền, tốn thêm nhiều tiền thì xem được phối cảnh nội thất bên trong của vài góc nhìn chính, quan trọng. Điều nay dẫn đến việc không hoàn toàn vừa ý, xây-đập-xây lại sau này. Nếu Sketchup “chi tiết bên trong” thì chủ nhà có thể xem xét đắn đo bao nhiêu lâu tùy thích.
Đến đây thì cần nói rõ “chi tiết bên trong” là thế nào. Chủ nhà nên hiểu rõ khái niệm phần cứng và phần mềm, phần nào cứng khừ không thể chỉnh, phần nào cứng nhưng có thể chỉnh sửa và phần nào muốn chỉnh là chỉnh.
Ví von thế này, khi mình build một con người nhé. Nôm na gồm có 3 phần. Bộ khung cơ xương khớp là cái quan trọng nhất và không thể chỉnh, cha mẹ sinh ra, lớn lên và hình thành nó thế nào là ra thế ấy hầu như không thể tinh chỉnh gì cả. Kế đến là Cơ bắp là cái có thể tác động, mập ốm, 6 múi hay 1 múi, phì nhiêu màu mỡ hay trước sau như một. Cái này có thể can thiệp ít hay nhiều, tốn nhiều hay ít thời gian nhưng nói chung là có thể can thiệp. Sau cùng là quần áo, lông mi giả, phấn nền, màu son, trang sức, đồng hồ…những thứ phụ kiện chúng ta có thay đổi dễ dàng và nên thay đổi cho phong phú đa dạng cuộc sống của mình.
Với một cái nhà thì Hệ móng, khung beton, tường ngăn chính, vị trí các phòng chức năng chính là Hệ Cơ xương khớp-khó chỉnh sửa và ở suốt vòng đời của nhà. Hệ vách ngăn phụ, tủ kệ chức năng, thiết kế nội thất chủ yếu bên trong chính là Hệ cơ bắp – Chỉnh được tuy hơi phiền và tốn kém. Trang trí nội thất bên trong, màu sơn, rèm cửa, màu vải..v..v..chính là phần cuối cùng ngoại thân như quần áo, màu son, trang sức, đồng hồ vậy.
Giai đoạn PHỐI CẢNH NGHIÊN CỨU này giúp chúng ta xem xét và trải nghiệm thực tế ảo sơ lược (không có render gì cả vì hiện nay khi tôi đang viết những dòng này thì render vẫn còn nhiêu khê, tốn kém do đòi hỏi kỹ năng chuyên nghiệp, máy móc mạnh mẽ) mọi góc nhìn. Cân nhắc cho kỹ trước khi chuyển sang giai đoạn tô son, trát phấn cho nó.
Các kiến trúc sư “chuyên”, chỉ chuyên chú làm kiến trúc, nếu cực đoan thường phát biểu ” Trang trí nội thất làm cái gì, tôi thiết kế á, xong á, là nội thất tuyệt vời luôn, chả cần trang trí cái gì hết, trang trí hoa hòe hoa sói chỉ tổ làm hư thiết kế của tôi” ….ha…ha..nghe vui không các bạn ? Họ nói đúng mà cũng không đúng. Tuy nhiên theo tôi thì các bạn phải tách rõ chính phụ, đừng xem trọng quá mức và sai thời điểm khi chăm chăm vào những tiểu tiết vụn vặt trang trí ở giai đoạn này mà bỏ qua “đại cục” thường là bạn sẽ ân hận sau này. Bạn không tô mắt xanh thì tô mắt đỏ, hôm nay mặc áo hường thì ngày mai mặc áo tím, chuyện đó cũng như trang trí nội thất, đừng quá nặng nề. Giai đoạn này lo tập trung xây dựng Hê cơ xuong khớp và cả Hệ cơ bắp cho ngon lành, tối ưu trong tầm tiền. Sau này trang trí nội thất dễ dàng, nó có phần của nó. Đừng lo. Chưa kể biết đâu vài năm sau, với thiết kế phong thủy siêu đẳng của tôi, tiền bạc thu vô không xuể, cắt ra làm nội thất cho nó hoành tráng hơn.
Nếu như tương tác với chủ nhà dễ dàng, thuận lợi hơn như vậy thì việc model toàn bộ cái nhà giúp ích rất nhiều cho bên xây dựng khi thực tế ảo rất kỹ hệ khung beton với các cột, dầm, sàn như sẽ xây. Trước đây các kiến trúc sư ít kinh nghiệm hoặc sơ sót thường bị lủng ám ảnh, thuật ngữ chuyên môn chỉ việc sai phạm về xử lý không gian do bản vẽ thể hiện không hết, dầm quá to hay kỹ sư thêm dầm phụ làm hư không gian nội thất bên trong. Nay với 3D mô tả thực tế ảo này thì sẽ rà soát được những sơ sót này, kiến trúc sư cũng sẽ có nền tảng để xử lý tung tăng kỹ hơn ở chi tiết khuất nẻo mà bản vẽ 2D tả không hết. Thậm chí điện nước đi ống nếu muốn cũng vẽ luôn, sẽ giúp rất nhiều trong việc thi công. Thực tế trước đây, thực tế đi ống, ở cấp độ nhà dân, thì hầu như giao cho kỹ thuật điện nước đi ống, phải nói là đụng đâu quẹo đó, né tới né lui mặc sức mấy ổng. Có kỹ cũng chỉ quản được được những đường ống chính. Tóm lại ngày nay chúng ta hoàn toàn có thể xây nhà thực tế ảo trước, xem cho đã, các bên cùng nhau thống nhất, chỉnh sửa cải tiến rồi tiến hành làm. Cái quan tâm còn lại chỉ là chi phí. Bạn muốn gấp thì phải trả nhiều tiền, thong thả làm thì tốn ít hơn. Đừng vì gấp mà bỏ qua giai đoạn model nghiên cứu này. Nó sẽ đỡ cho bạn rất nhiều tiền bạc và tâm trí sau này khi bước vào giai đoạn xây dựng.
Như vậy nếu có model kỹ phần thô, cộng với việc chăm chỉ chụp hình, quay phim lưu lại trong khi xây dựng thì bạn đang giúp đỡ cho chính bạn rất nhiều trong quá trình sử dụng ngôi nhà đó, vô cùng tiện ích khi phải thay thế, sữa chửa gì đó với history xây nhà này.
Quên nhắc đến là nếu việc model rất kỹ phần khung beton hay tường gạch, lát sàn…còn giúp tính ra chính xác khối lượng vật tư…BIM cùi bắp đây rồi Thiết kế > Thi công > Vận hành và cả khi bán lại, ai mà không thích cái nhà có đầy đủ hồ sơ như vậy.
GIAI ĐOẠN TRANG TRÍ NỘI THẤT
Sau khi đã thống nhất tư tưởng, chốt gút không lăn tăn nữa trong tâm trí giai đoạn thiết kế xây dựng Hệ cơ xương khớp, chúng ta có một tinh thần phơi phới bước vào giai đoạn trang trí nội thất. Mẹo để xây nhà vui vẽ là ở giai đoạn này luôn tâm niệm ” Ôi giời, có gì vài năm không thích, ta lại đổi, có gì đâu mà to tát”. Lăn tăn, trăn trở thì cứ phải lăn tăn trở thôi, xây nhà quan trọng mà, nhưng không quan trọng bằng niềm vui sống của mình. Cứ mỗi khi khó nghĩ, lăn tăn quá thì lại ” có gì đâu ” như trên nhé.
Khi đã tách rõ giai đoạn ra như vậy, tâm bình khi lặng được rồi thì bạn cứ vui vẽ mà Trang trí nội thất nhà minh thôi. Sức tới đâu, làm tới đó. Tiền tới đâu làm tới đó. Tư duy, lối sống tới đâu mình làm tới đó. Muốn bắt chước lối sống của ai thì cứ bắt chước, hay mình là mình cứ thế mà trang trí.
Tóm lại với 20 năm kinh nghiệm thì tôi muốn giúp mang đến cho bạn không chỉ 1 cái nhà đẹp về hình thức mà còn đủ đầy về nội dung, nội lực bên trong. Mong rằng bài viết này giúp bạn tách rõ tư duy, nhận thức mạch lạc việc thiết kế và xây nhà sao cho vui vẽ cả làng.
Lý thuyết là vậy, bạn có nhờ ai làm cũng cứ thế mà áp dụng. Thực tế thì kiếm tôi là số một nhé. Cheers
Lam Hung Nguyen 